Wat is Gas? (Ethereum)

Gas is een eenheid die de hoeveelheid rekenwerk meet voor transacties en contractoperaties op het Ethereum-netwerk en bepaalt de transactiekosten.

Gas uitgelegd

In de wereld van Ethereum (ETH) is Gas een cruciaal concept dat vaak verwarring kan veroorzaken. In essentie is Gas een eenheid die gebruikt wordt om de hoeveelheid rekenwerk te meten die nodig is om een bepaalde transactie of contractoperatie op het Ethereum-netwerk uit te voeren.

Elke operatie, van het simpelweg verzenden van Ether tot het uitvoeren van complexe smart contract-functies, vereist een bepaalde hoeveelheid Gas. Het idee hierachter is dat gebruikers betalen voor de computertijd en de opslagruimte die ze gebruiken op het gedecentraliseerde netwerk, waardoor het netwerk beschermd wordt tegen onnodige overbelasting of spam.

De kosten van Gas worden niet direct in Ether (ETH) betaald. In plaats daarvan geven gebruikers een ‘Gas prijs’ op, wat in feite een bod is: hoeveel Ether ze bereid zijn te betalen voor elke eenheid Gas. Het totale bedrag dat aan transactiekosten wordt betaald, is dan het product van het verbruikte Gas en de opgegeven Gas prijs.

Bij perioden van hoge netwerkbelasting kan de Gas prijs stijgen omdat gebruikers hoger bieden om hun transacties sneller te laten verwerken. Het is dus een marktgedreven mechanisme dat helpt bij het prioriteren van transacties op basis van hoeveel gebruikers bereid zijn te betalen.

In conclusie, Gas in Ethereum is een manier om de vereiste rekenkracht voor operaties op het netwerk te meten en te prijzen, en zorgt voor een evenwicht tussen gebruikersgemak en netwerkveiligheid.

Hoe wordt de Gas prijs berekend?

De Gas prijs op het Ethereum-netwerk wordt bepaald door vraag en aanbod, en is in essentie een marktmechanisme. Hier is een gedetailleerde uitleg over hoe de Gas prijs wordt berekend:

1. Vraag en Aanbod: Wanneer meer mensen transacties willen uitvoeren op het Ethereum-netwerk, neemt de vraag naar rekenkracht (en dus Gas) toe. Als het netwerk druk is, zijn gebruikers vaak bereid meer te betalen om hun transactie sneller te laten verwerken. Dit drijft de Gas prijs omhoog.
2. Biedsysteem: Wanneer een gebruiker een transactie instuurt, bieden ze een bepaalde hoeveelheid Ether per eenheid Gas. Dit wordt de Gas prijs genoemd. Miners kiezen typisch de transacties met de hoogste Gas prijzen om als eerste te verwerken, omdat dit voor hen het meest winstgevend is.
3. Gwei: De eenheid die meestal wordt gebruikt om de Gas prijs uit te drukken, is Gwei, wat staat voor Gigawei. 1 Gwei is 1 miljardste van een Ether (0.000000001 ETH).
4. Gas Limit: Naast de Gas prijs is er ook een Gas limiet. Dit is de maximale hoeveelheid Gas die iemand bereid is te besteden aan een transactie. De uiteindelijke transactiekosten worden berekend door de Gas prijs te vermenigvuldigen met het daadwerkelijk verbruikte Gas, maar het zal nooit het Gas limiet overschrijden.
5. Hulpmiddelen: Er zijn verschillende online hulpmiddelen en diensten (zoals ETH Gas Station) die de huidige gemiddelde Gas prijzen laten zien op basis van recentelijk verwerkte transacties. Deze tools helpen gebruikers om een concurrerende Gas prijs in te stellen.
6. EIP-1559 en Veranderingen: Het is belangrijk op te merken dat Ethereum voortdurend evolueert. Met voorstellen zoals EIP-1559, geïntroduceerd in 2021, is het mechanisme voor het bepalen van Gas prijzen enigszins veranderd door het introduceren van een basisprijs en een tip voor miners.

De Gas prijs op Ethereum is dus een variabel getal dat wordt bepaald door marktdynamiek en het biedgedrag van gebruikers. Het is ontworpen om het netwerk efficiënt te laten functioneren door prioriteit te geven aan transacties waarvoor gebruikers het meest bereid zijn te betalen.

Hoeveel Gas heb je nodig?

Hoeveel Gas je nodig hebt, hangt sterk af van de specifieke actie die je op het Ethereum-netwerk wilt uitvoeren. Hier zijn enkele algemene richtlijnen:

1. Standaard Ether Transfer: Een standaard transactie waarbij je Ether (ETH) van het ene adres naar het andere verzendt, vereist doorgaans 21.000 Gas-eenheden.
2. Smart Contract Interactie: Het uitvoeren van functies binnen een smart contract kan variëren in Gas-kosten. Eenvoudige operaties kunnen enkele tienduizenden Gas-eenheden kosten, terwijl complexere functies honderdduizenden of zelfs meer kunnen kosten.
3. Contract Creatie: Het deployen van een nieuw smart contract op het Ethereum-netwerk is over het algemeen duurder in termen van Gas. De kosten kunnen variëren van enkele honderdduizenden tot enkele miljoenen Gas-eenheden, afhankelijk van de complexiteit en grootte van het contract.
4. Data Opslag: Operaties die gegevens opslaan of wijzigen op de Ethereum blockchain zijn duurder dan leesoperaties. Bijvoorbeeld, het instellen van een variabele in een contract kan meer Gas kosten dan het eenvoudigweg opvragen van de waarde van die variabele.
5. Gecomplexeerde Operaties: Operaties zoals het gebruik van cryptografische functies (bijv. SHA-256 hashes) in een contract kunnen aanzienlijke Gas kosten met zich meebrengen.
6. Estimeren met Tools: De meeste Ethereum wallets en exchanges bieden een Gas-estimator die probeert te voorspellen hoeveel Gas een bepaalde transactie zal kosten, gebaseerd op de huidige netwerkcondities en de aard van de transactie.
7. Rekening Houden met het Gaslimiet: Het is altijd een goed idee om een iets hoger Gaslimiet in te stellen dan de geschatte hoeveelheid om ervoor te zorgen dat de transactie wordt voltooid. Als de transactie minder Gas gebruikt dan het limiet, krijg je het verschil terug.

Het is belangrijk te beseffen dat de bovengenoemde waarden en scenario’s algemene richtlijnen zijn. De werkelijke hoeveelheid Gas die voor een transactie nodig is, kan variëren afhankelijk van de exacte omstandigheden en het contractgedrag. Daarom is het altijd raadzaam om gebruik te maken van tools en estimators om een nauwkeurig inzicht te krijgen voordat je een transactie uitvoert.

Technische werking

De technische werking van Gas binnen Ethereum is zowel fascinerend als essentieel voor het beheersen van de uitvoering van smart contracts en transacties. Hier is een uiteenzetting van de technische aspecten:

1. Doel van Gas: Gas dient als een beschermingsmechanisme. Zonder een mechanisme zoals Gas zou een kwaadwillende gebruiker een oneindige lus in een smart contract kunnen maken, waardoor het hele netwerk zou vastlopen. Door een kostenplaatje (in de vorm van Gas) te verbinden aan elke uitvoeringsstap, wordt dit voorkomen.
2. Gas en EVM: Wanneer een smart contract wordt uitgevoerd, gebeurt dit in de Ethereum Virtual Machine (EVM). Elke instructie (of opcode) die wordt uitgevoerd in de EVM, kost een bepaalde hoeveelheid Gas. Dit is vooraf gedefinieerd in de Ethereum-specificatie.
3. Gas Limit: Wanneer een transactie wordt ingediend, specificeert de afzender een Gaslimiet, dat is het maximale aantal Gas-eenheden dat de afzender bereid is te besteden aan die transactie. Als de uitvoering van de transactie meer Gas vereist dan de limiet, wordt de transactie teruggedraaid, maar de kosten blijven in rekening gebracht.
4. Betalen voor Gas: De afzender van een transactie biedt ook een Gas prijs, uitgedrukt in Ether per eenheid Gas (meestal in Gwei). De totale transactiekosten worden dan berekend door de gebruikte Gas hoeveelheid te vermenigvuldigen met de aangeboden Gas prijs.
5. Miners en Gas: Miners kiezen welke transacties ze in een block opnemen. Ze worden gemotiveerd door winst, dus geven ze vaak voorrang aan transacties die een hogere Gas prijs bieden. Na het succesvol minen van een block ontvangen miners de transactiekosten van elke in het block opgenomen transactie als beloning.
6. Refunds: In sommige gevallen kunnen gebruikers een deel van het Gas terugkrijgen. Bijvoorbeeld, wanneer een transactie ruimte vrijmaakt door data te wissen, wordt een deel van het Gas gecrediteerd aan de afzender. Er zijn echter limieten aan hoeveel Gas kan worden terugbetaald.
7. Gas en Complexiteit: De hoeveelheid Gas die nodig is voor een transactie hangt af van de complexiteit. Eenvoudige transacties (zoals het overmaken van Ether) kosten over het algemeen minder Gas dan complexe smart contract interacties.

Door het Gas-mechanisme kan Ethereum zowel de integriteit van het netwerk behouden als de nodige prikkels bieden voor miners, terwijl het gebruikers ook een zekere mate van flexibiliteit en controle geeft over hun transacties.