Decentralized Finance, beter bekend als DeFi, is een financieel systeem gebouwd op de blockchain. DeFi-protocollen zoals Lido, Compound en Uniswap verwerken dagelijks miljarden dollars aan transacties. Wat is er zo bijzonder aan DeFi en wat is er met DeFi mogelijk? Van staking tot yield farming en flash loans, we nemen je mee langs de belangrijkste functies van DeFi.
Wat is Decentralized Finance (DeFi)?
In het hart van DeFi ligt het idee om een open, transparante en toegankelijke financiële infrastructuur te creëren die niet afhankelijk is van traditionele tussenpersonen zoals banken en verzekeraars. DeFi stelt gebruikers in staat om direct met elkaar te handelen, financiële diensten te verlenen en te ontvangen zonder de traditionele gatekeepers en nieuwe economische systemen en businessmodellen te creëren.
De basis hiervan is open toegang. Of je nu in New York, Amsterdam, Johannesburg of Jakarta woont, als je over een internetverbinding en een wallet beschikt, kun je gebruik maken van DeFi-diensten. Dit is een krachtig concept, vooral voor mensen in gebieden die onderbediend zijn door traditionele financiële instellingen. Dit geeft ze de kans om gebruik te maken van diensten waar traditionele banken het nalaten om ze aan te bieden.
DeFi heeft ook de potentie om de manier waarop we met geld omgaan te veranderen. Het introduceert nieuwe mogelijkheden zoals het genereren van inkomsten uit yield farming, het ontvangen van leningen zonder kredietcontrole, of het verhandelen van assets zonder de tussenkomst van een broker.
Smart Contracts en DApps in Decentralized Finance (DeFi)
Smart contracts en gedecentraliseerde applicaties vormen de basis van het DeFi-ecosysteem.Dit zijn zelfuitvoerende contracten waarvan de voorwaarden van de overeenkomst direct geschreven in code zijn. Ze zijn in feite programma’s die automatisch een actie uitvoeren zodra aan vooraf bepaalde voorwaarden is voldaan. Ze elimineren de behoefte aan een tussenpersoon, verlagen de kans op fraude en verhogen de efficiëntie. Een voorbeeld van een smart contract is de DAI Stablecoin van MakerDAO, die automatisch collateralized debt positions (CDP’s) aanpast om de waarde van DAI gekoppeld aan de dollar te houden.
Aan de andere kant zijn er gedecentraliseerde applicaties die draaien op een blockchain-netwerk. Ze zijn gebaseerd op smart contracts en bieden een gebruikersinterface voor de interactie met deze contracten. De meeste apps zijn volledig open-source, wat betekent dat iedereen de code kan bekijken, gebruiken en verbeteren. Een voorbeeld hiervan is Uniswap, een gedecentraliseerde exchange die gebruikers in staat stelt om tokens rechtstreeks met elkaar te verhandelen, zonder de noodzaak van een centrale partij. Overigens wordt er met apps, dapps en protocollen precies hetzelfde bedoelt.
Yield Farming
Yield Farming, ook wel liquidity mining genoemd, is een manier om beloningen te verdienen op de DeFi-markt. Gebruikers stellen hun crypto-assets ter beschikking als liquiditeit op DeFi-platformen, bijvoorbeeld in een liquiditeitspool, en krijgen daarvoor beloningen. Deze beloningen kunnen in verschillende vormen komen, zoals rente op gestorte bedragen of governance tokens van het platform. Hoewel potentieel lucratief, brengt yield farming ook risico’s met zich mee, zoals liquiditeitsrisico en het risico op verlies door prijsschommelingen van de gebruikte tokens.
Liquiditeitspools
Liquiditeitspools bestaan uit fondsen die door gebruikers in een smart contract worden gestort, waardoor ze kunnen fungeren als market makers en de liquiditeit van een platform kunnen verhogen. Gebruikers die hun tokens in een liquiditeitspool storten, ontvangen een beloning in de vorm van handelskosten of tokens. Een bekend voorbeeld van een platform dat liquiditeitspools gebruikt, is Uniswap.
De rol van Governance Tokens
Governance tokens geven houders het recht om te stemmen over veranderingen in een DeFi-protocol. Dit kunnen veranderingen zijn in het gebruik van fondsen, wijzigingen in protocolparameters of de implementatie van nieuwe functies. Daarnaast kunnen deze tokens ook een economische stimulans bieden door houders te belonen met deel van de opbrengsten van het platform. Een voorbeeld van een governance token is UNI van Uniswap.
Flash Loans
Flash loans zijn uniek voor DeFi en bieden de mogelijkheid om een lening af te sluiten en terug te betalen binnen één enkele blockchain-transactie. Als de lening niet binnen dezelfde transactie wordt terugbetaald, wordt de transactie teruggedraaid alsof deze nooit heeft plaatsgevonden. Dit maakt complexe financiële strategieën mogelijk, zoals arbitrage, zonder dat de gebruiker vooraf kapitaal hoeft te hebben. Het protocol Aave is een bekend platform dat flash loans aanbiedt.
Oracles
Oracles zijn onmisbaar in DeFi door real-world data naar de blockchain te brengen. In de blockchainwereld zijn smart contracts alleen in staat om interne data, dat wil zeggen data die al op de blockchain aanwezig is, te interpreteren en te manipuleren. Maar veel DeFi-toepassingen vereisen toegang tot externe data, zoals prijsinformatie, weergegevens of andere real-world gebeurtenissen. Dit is waar oracles in beeld komen.
Oracles zijn diensten die deze externe data verzamelen en toegankelijk maken voor smart contracts. Ze vormen een cruciale brug tussen de blockchain en de buitenwereld, waardoor smart contracts met real-world data kunnen werken. Bijvoorbeeld, in een gedecentraliseerd handelsplatform zoals Uniswap, worden oracles gebruikt om de actuele prijzen van tokens te leveren.
Oracles brengen ook nieuwe risico’s met zich mee, zoals het risico van gemanipuleerde of onnauwkeurige data. Daarom werken veel projecten aan de ontwikkeling van zogenaamde gedecentraliseerde oracles, zoals Chainlink, die ontworpen zijn om de betrouwbaarheid van data te waarborgen.
Stablecoins in DeFi
Stablecoins worden zo genoemd omdat hun waarde meestal gekoppeld is aan een stabiele activa, zoals de Amerikaanse dollar, om prijsvolatiliteit te minimaliseren. Dit is in contrast met veel andere cryptocurrencies, zoals Bitcoin en Ethereum, waarvan de prijzen vaak sterk fluctueren.
In de context van Decentralized Finance bieden stablecoins een middel om transacties uit te voeren en waarde op te slaan zonder blootstelling aan hoge volatiliteit. Dit maakt ze bijzonder nuttig voor handels- en leningsplatforms binnen DeFi, omdat ze een mate van stabiliteit en zekerheid bieden in een anders volatiele markt.
Een voorbeeld van een prominente stablecoin in DeFi is DAI van MakerDAO. DAI is uniek omdat het een door crypto ondersteunde stablecoin is. Dat betekent dat in plaats van het ondersteunen van de waarde met echte dollars in een bank, DAI’s waarde wordt ondersteund door overmaat aan onderpand in de vorm van andere cryptocurrencies. Het onderpand wordt automatisch beheerd door MakerDAO’s systeem van slimme contracten.
Een ander voorbeeld is USDT (Tether), dat beweert een 1:1 reserve te houden in Amerikaanse dollars voor elke uitgegeven USDT. Tether is een van de meest gebruikte stablecoins in de DeFi-sector.
Belangrijkste DeFi-protocollen en -platformen
Decentralized Finance (DeFi) heeft een veelheid aan protocollen en platformen voortgebracht, elk met unieke functies en use-cases. De volgende protocollen worden momenteel het meest gebruikt:
MakerDAO: MakerDAO is een van de pioniers van DeFi, vooral bekend om zijn DAI stablecoin. Het is een gedecentraliseerde autonome organisatie (DAO) die DAI uitgeeft, een stablecoin gekoppeld aan de Amerikaanse dollar. Het MakerDAO-protocol maakt gebruik van over-gecollateraliseerde leningen om de stabiliteit van DAI te waarborgen.
Uniswap: Uniswap is een gedecentraliseerde uitwisseling (DEX) gebouwd op de Ethereum blockchain. Het maakt gebruik van een geautomatiseerd liquiditeitsprotocol, waardoor gebruikers direct met elkaar kunnen handelen zonder de noodzaak van een traditionele orderboek. Uniswap is uitgegroeid tot een van de meest populaire DEX’en in de DeFi-ruimte.
AAVE: AAVE is een open-source en non-custodial protocol voor het verdienen van rente op deposito’s en het lenen van activa. Het is gebaseerd op een poolmodel, waardoor gebruikers geld kunnen lenen zonder dat er een specifieke kredietverstrekker aan de andere kant is.
Compound Finance: Compound is een algoritme-gestuurde, autonome marketplace waar gebruikers rente kunnen verdienen of leningen kunnen afsluiten tegen cryptoactiva. Het was een van de eerste protocollen die het concept van ‘liquidity mining’ introduceerde, waarbij gebruikers COMP-tokens verdienen door interactie met het protocol.
Lido: Lido is een liquid staking-platform voor Ethereum, waarmee gebruikers hun ETH kunnen inzetten en tegelijkertijd een token ontvangen dat kan worden gebruikt binnen het DeFi-ecosysteem. Dit betekent dat in plaats van hun activa vast te houden terwijl ze wachten op beloningen, gebruikers hun inzet kunnen blijven gebruiken binnen het bredere DeFi-ecosysteem.
Curve Finance: Curve Finance is een DEX ontworpen voor de efficiënte uitwisseling van stablecoins. Het maakt gebruik van een speciaal geoptimaliseerde curve om slippage te minimaliseren, waardoor het zeer geschikt is voor grotere transacties.
Convex Finance: Convex Finance is een geoptimaliseerd yield farming-platform voor het Curve Finance-protocol. Het stelt gebruikers in staat om hun opbrengsten te maximaliseren door hun CRV beloningen om te zetten in een nieuw token, genaamd CVX.
JustLend: JustLend is een geldmarktplatform op de Tron blockchain. Net als AAVE en Compound stelt JustLend gebruikers in staat om rente te verdienen op hun deposito’s en leningen te nemen tegen hun cryptoactiva.
Risico’s en uitdagingen van DeFi
Hoewel Decentralized Finance (DeFi) een innovatief alternatief biedt voor traditionele financiële systemen, brengt het ook zijn eigen unieke set van risico’s en uitdagingen met zich mee. De afgelopen jaren zijn er helaas genoeg voorbeelden geweest van de foutjes die bij een jonge technologie komen kijken, waaronder:
Rugpulls: Een rugpull is een soort scam waarbij ontwikkelaars de liquiditeit van een project abrupt terugtrekken, waardoor de waarde van de tokens tot bijna nul daalt. Dit is bijvoorbeeld gebeurd met het project Meerkat Finance op de Binance Smart Chain, waarbij naar verluidt $31 miljoen is verdwenen.
Hacks: DeFi-protocollen zijn in hoge mate afhankelijk van smart contracts, en als deze contracten kwetsbaarheden bevatten, kunnen hackers ze mogelijk exploiteren. Een bekend voorbeeld hiervan is de bZx-hack in februari 2020, waarbij de aanvaller ongeveer een half miljoen dollar wist te stelen door een complexe reeks transacties uit te voeren.
Liquiditeitsrisico’s: Dit is een risico dat optreedt wanneer er niet genoeg liquiditeit is in een bepaalde markt om aan de vraag te voldoen. In DeFi kan dit ertoe leiden dat gebruikers hun geld niet kunnen terugtrekken of dat de prijzen van activa extreem volatiel worden.
Smart Contract Failure: Ondanks rigoureuze audits en testen, bestaat er altijd een risico op onvoorziene fouten of bugs in smart contracts die kunnen leiden tot aanzienlijke verliezen voor gebruikers. Een berucht voorbeeld is de DAO-hack uit 2016, waarbij 3,6 miljoen Ether werd gestolen als gevolg van een bug in het DAO smart contract.
Het is van groot belang voor iedereen die betrokken is bij DeFi om zich bewust te zijn van deze risico’s en om zorgvuldige due diligence uit te voeren alvorens te investeren in DeFi-protocollen en -platformen.
Regelgeving en DeFi
Regelgeving in de DeFi-sector is bijzonder complex en dan ook wekelijks een gespreksonderwerp bij sites als Coinliners, CoinDesk en CoinTelegraph. Omdat decentralized finance de traditionele financiële instellingen omzeilt en op gedecentraliseerde netwerken opereert, vormt het een uitdaging voor regelgevers om te bepalen hoe bestaande financiële wetten en regels van toepassing kunnen zijn.
Er zijn verschillende gebieden waar regelgeving een impact kan hebben. Bijvoorbeeld, sommige DeFi-projecten geven hun eigen tokens uit, en deze kunnen onder bepaalde omstandigheden worden beschouwd als effecten, afhankelijk van de wetgeving van een bepaald land. Dit kan betekenen dat ze moeten voldoen aan de bestaande wetgeving voor effecten, wat complexe juridische en compliance-uitdagingen kan opleveren.
Daarnaast zijn er kwesties rond consumentenbescherming en het risico van financiële criminaliteit, waaronder witwassen en financiering van terrorisme. De anonimiteit en het grenzeloze karakter van DeFi kan dergelijke activiteiten vergemakkelijken, en regelgevers over de hele wereld onderzoeken hoe ze dit het beste kunnen aanpakken.
Een voorbeeld hiervan is de zaak van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission (SEC) tegen Ripple, waarbij de vraag werd gesteld of de XRP-token van Ripple een effect is volgens de Amerikaanse wetgeving. Hoewel Ripple geen DeFi-project is, heeft deze zaak belangrijke implicaties voor DeFi-projecten die soortgelijke tokens uitgeven.
Het is duidelijk dat regelgeving een belangrijke factor zal blijven in de verdere ontwikkeling van DeFi. Hoewel er nog veel onzekerheid bestaat, zal de manier waarop regelgeving wordt gevormd en toegepast, een cruciale rol spelen in de toekomst van decentralized finance.