Of Bitcoin en andere cryptocurrencies halal of haram zijn, varieert afhankelijk van hun gebruik en de interpretatie van de islamitische wet; sommigen beschouwen ze als toegestaan, anderen als verboden vanwege speculatie en het ontbreken van een centrale autoriteit.
Hoe haram of halal zijn Bitcoins en andere cryptocurrencies?
In de Islamitische financiële wetgeving worden handelingen, transacties en producten geclassificeerd als halal (toegestaan) of haram (verboden). De discussie over of Bitcoin (BTC) en andere cryptocurrencies halal of haram zijn, is complex en hangt af van verschillende factoren, waaronder de intentie achter het gebruik, de aard van de transactie, en de specifieke kenmerken van elke cryptocurrency.
Ten eerste is het belangrijk op te merken dat de Islamitische wet, of Sharia, transacties verbiedt die betrokken zijn bij gharar (extreme onzekerheid), maysir (gokken), en riba (rente). De speculatieve aard van veel cryptocurrency-investeringen, waarbij aanzienlijke prijsschommelingen vaak leiden tot gokachtig gedrag, kan ze als haram classificeren volgens sommige interpretaties van de Islamitische wet. Dit geldt vooral als de investeringen leiden tot schade aan individuen of de samenleving.
Aan de andere kant argumenteren sommige Islamitische geleerden dat cryptocurrencies, wanneer ze worden gebruikt als een medium van uitwisseling of een opslagplaats van waarde binnen de grenzen van de Sharia, als halal kunnen worden beschouwd. Dit is vooral het geval als ze bijdragen aan economische activiteiten die vrij zijn van haram-elementen zoals woeker, fraude, en uitbuiting.
Een belangrijke overweging is het concept van zakat, de Islamitische plicht tot het geven van aalmoezen, waarbij sommigen stellen dat het bezit van cryptocurrencies aanleiding zou kunnen geven tot een verplichting om zakat te betalen, wat hun acceptatie binnen de Islamitische wet zou kunnen bevorderen.
Er is ook een groeiende interesse in het ontwikkelen van Sharia-conforme crypto-producten en -diensten, die specifiek zijn ontworpen om te voldoen aan de principes van de Islamitische financiële wetgeving, zoals het vermijden van rente en het waarborgen van transacties worden ondersteund door werkelijke activa.
Waarom zou het haram zijn?
Het idee dat cryptocurrencies zoals Bitcoin haram (verboden) kunnen zijn binnen de Islamitische wet, hangt samen met enkele kernprincipes van de Sharia, waaronder het verbod op gharar (onzekerheid), maysir (gokken), en riba (rente). Hier zijn enkele redenen waarom cryptocurrencies als haram kunnen worden beschouwd:
- Gharar (Onzekerheid): De Sharia verbiedt transacties die hoge niveaus van onzekerheid of dubbelzinnigheid bevatten. De hoge volatiliteit en de onvoorspelbaarheid van de prijs van veel cryptocurrencies kunnen worden gezien als een vorm van gharar, waardoor deze transacties potentieel haram zijn.
- Maysir (Gokken): De speculatieve aard van cryptocurrency-investeringen, waarbij individuen vaak kopen met de hoop op snelle winst door prijsschommelingen, lijkt op gokken. Dit aspect kan cryptocurrencies onder het verbod op maysir plaatsen, vooral als investeerders weinig kennis of controle hebben over hun investeringen.
- Riba (Rente): Sommige cryptocurrency-platforms en -transacties kunnen elementen van rente bevatten, vooral in de context van crypto-leningen en staking, wat duidelijk verboden is in de Islam.
- Ethische en morele zorgen: Er kunnen ook zorgen zijn over het gebruik van cryptocurrencies in illegale activiteiten zoals witwassen van geld, fraude, en financiering van terrorisme, wat in strijd is met de ethische en morele principes van de Islam.
- Gebrek aan intrinsieke waarde: Sommige Islamitische geleerden stellen dat geld of activa een intrinsieke waarde moeten hebben, iets dat veel digitale valuta’s missen omdat ze niet gebaseerd zijn op fysieke goederen of gereguleerd door een centrale autoriteit.
Deze zorgen maken deel uit van een breder debat onder Islamitische geleerden, en verschillende jurisprudenties kunnen tot verschillende conclusies komen op basis van hun interpretatie van de Sharia-wetgeving. Daarom wordt aanbevolen dat moslims individueel advies inwinnen van gekwalificeerde Islamitische geleerden bij het overwegen van investeringen in cryptocurrencies.
Waarom zou het halal zijn?
Cryptocurrencies kunnen als halal (toegestaan) worden beschouwd binnen de Islamitische wet op basis van verschillende argumenten en interpretaties die zich richten op de positieve aspecten en het potentieel van deze technologie, mits deze op een ethische manier en in overeenstemming met de Sharia-wetgeving wordt gebruikt. Hier zijn enkele redenen waarom cryptocurrencies als halal kunnen worden gezien:
- Transactiemiddel: Als cryptocurrencies strikt worden gebruikt als een digitaal transactiemiddel, vergelijkbaar met traditioneel geld, en niet voor speculatieve doeleinden, kunnen ze als halal worden beschouwd. Dit is met name het geval wanneer ze bijdragen aan echte economische activiteiten en transacties die vrij zijn van haram-elementen zoals rente, bedrog, en schade.
- Technologische innovatie: De blockchain-technologie achter cryptocurrencies biedt transparantie, veiligheid, en efficiëntie in financiële transacties. Deze aspecten kunnen worden gezien als bevorderlijk voor rechtvaardige en eerlijke handelspraktijken, die worden aangemoedigd in de Islam.
- Afwezigheid van Riba (rente): Veel cryptocurrencies functioneren zonder de noodzaak van rentebetalingen, wat een kernaspect is van conventionele banken en financiële instellingen die strijdig zijn met de Sharia. Deze eigenschap kan cryptocurrencies als halal positioneren.
- Zakat en liefdadigheid: Cryptocurrencies kunnen ook worden gebruikt om zakat (verplichte aalmoezen) te betalen en bij te dragen aan liefdadigheidsprojecten, waardoor de Islamitische gemeenschap wordt ondersteund en bijgedragen aan maatschappelijk welzijn.
- Sharia-conforme crypto-producten: Er is een groeiende ontwikkeling van Sharia-conforme financiële producten en diensten binnen de crypto-industrie, die specifiek zijn ontworpen om te voldoen aan de Islamitische wetgeving. Dit omvat bijvoorbeeld cryptocurrencies die zijn gebaseerd op echte activa of die deelnemen aan halal zakelijke ondernemingen.
De discussie over de halal-status van cryptocurrencies is dynamisch en evolueert met de tijd en technologische vooruitgang. Belangrijk is dat individuele moslims en Islamitische instellingen zich blijven baseren op de begeleiding van gekwalificeerde Islamitische geleerden en de principes van de Sharia om te bepalen hoe ze het beste kunnen omgaan met cryptocurrencies op een manier die hun geloof respecteert.
Blockchain in Islamitische financiën?
Ja, er zijn Islamitische financiële producten en diensten die gebruikmaken van blockchain of cryptocurrency-technologie. Een voorbeeld is Caiz, dat zichzelf omschrijft als het eerste Islamitische financiële ecosysteem met ethische blockchain-technologie. Caiz biedt een Sharia-conforme cryptocurrency, een digitale wallet, en beloningsprogramma’s die in overeenstemming zijn met Islamitische financiële principes. Hun producten en diensten zijn gecertificeerd door een interne Sharia-toezichtscommissie, wat hun inzet voor financiële integriteit en het naleven van op geloof gebaseerde waarden benadrukt.
Zakat op crypto: hoe berekenen?
Berekening van zakat op cryptocurrencies kan enigszins complex zijn vanwege hun volatiliteit en de verscheidenheid aan crypto-activa. Het basisprincipe blijft echter dat als de waarde van je cryptocurrencies de nisab (minimumdrempel) bereikt en je ze voor een Islamitisch maanjaar (hawl) bezit, er zakat over verschuldigd is. De meeste bronnen suggereren een zakat-tarief van 2,5% van de totale waarde van je cryptocurrencies op je zakat-vervaldatum, net zoals bij contant geld of andere vormen van vermogen.
Er zijn enkele specifieke overwegingen voor verschillende soorten cryptocurrencies. Bijvoorbeeld, als je actief handelt in cryptocurrencies, moet je over het algemeen zakat betalen over al je holdings. Als je daarentegen een lange termijn passieve crypto-investeerder bent, kan de verplichting om zakat te betalen afhangen van het soort activa dat je bezit. Cryptocurrencies en tokens worden beschouwd als 100% zakatbaar, ongeacht het voornemen om te houden, omdat ze onder de regel van valuta vallen. Voor beveiligingstokens of activa-ondersteunde tokens hangt de zakatbaarheid af van het onderliggende activum. Als het activum liquide is of gelijkstaat aan contanten, goud en dergelijke, dan is het zakatbaar. Platformtokens en governance-tokens die zijn gekocht om binnen een ecosysteem te gebruiken en niet om te verkopen, zijn over het algemeen niet zakatbaar.
Het is ook belangrijk op te merken dat er verschillende meningen zijn onder hedendaagse Shariah-geleerden over de Shariah-toelaatbaarheid van cryptocurrency en cryptocurrencies voor zakat. Zolang ze zijn gescreend en geclassificeerd als Shariah-conform, kunnen ze worden gekwalificeerd als deel van iemands vermogen waarover zakat moet worden betaald. Deze bevindingen kunnen echter onderhevig zijn aan de fatwa en regels die in de specifieke jurisdictie van de zakat-betaler worden aangenomen.
Het is aan te raden om de huidige praktijken en fatwa’s in jouw specifieke regio te raadplegen en, indien mogelijk, advies in te winnen bij een gekwalificeerde Islamitische financiële adviseur of mufti om ervoor te zorgen dat je aan je zakat-verplichtingen voldoet op een manier die in overeenstemming is met de Islamitische wetgeving.