Wat is een Pump & Dump?

Een “Pump and Dump” in de crypto-wereld is een manipulatieve strategie waarbij de prijs van een cryptocurrency kunstmatig wordt opgeblazen (‘pumped’) om vervolgens de opgekochte hoeveelheid tegen de verhoogde prijs te verkopen (‘dumpen’), wat vaak resulteert in een prijsval.

Pump & Dump uitgelegd

Een “Pump and Dump” is een manipulatieve marktstrategie, vooral gebruikelijk in de minder gereguleerde cryptocurrency-markten, maar het komt ook voor bij andere financiële activa. Deze tactiek omvat een groep individuen of een entiteit die een specifieke munt of token selecteert, vaak een met een lage marktkapitalisatie en beperkte handelsvolumes, om de illusie van hoge marktactiviteit te creëren. Dit wordt bereikt door gecoördineerde aankopen die de prijs kunstmatig opdrijven, ofwel de ‘pump’. De plotselinge prijsstijging trekt vaak nietsvermoedende investeerders aan, gelokt door de belofte van snelle winsten door de toenemende marktdynamiek.

De initiators van de ‘pump’ wachten tot de prijs en het handelsvolume een piek bereiken, waarna ze hun eerder goedkoop verworven activa verkopen tegen de opgeblazen prijzen, de ‘dump’. Deze verkoopgolf resulteert vaak in een scherpe prijsdaling, waardoor de laatkomers, die kochten in de hoop op winst, achterblijven met waardeloze of sterk in waarde gedaalde activa.

Dergelijke schema’s zijn niet alleen ethisch bedenkelijk, maar ze kunnen ook illegaal zijn, afhankelijk van de jurisdictie en de specifieke omstandigheden van de actie. Ze ondermijnen het vertrouwen in de cryptomarkt en brengen aanzienlijke financiële risico’s met zich mee voor onervaren beleggers die door de hype worden meegesleept. Ondanks pogingen tot regulering en het vergroten van het bewustzijn blijven Pump and Dump-schema’s een persistente uitdaging in de cryptocurrency-wereld, mede door de anonimiteit en decentralisatie die inherent zijn aan deze digitale activa. Het is daarom cruciaal voor investeerders om grondig onderzoek te doen en zich bewust te zijn van de risico’s voordat ze investeren in volatiele markten.

Hoe werken Pump & Dumps?

Pump and dump-schema’s volgen een specifiek patroon van manipulatie in meerdere stappen om winst te genereren voor de organisatoren ten koste van latere en onwetende investeerders. Hier is een gedetailleerde uitleg van hoe deze schema’s typisch werken:

  1. Selectie van de doelmunt: Organisatoren kiezen een cryptocurrency met een lage marktkapitalisatie en beperkte liquiditeit. Deze kenmerken maken het gemakkelijker om de prijs te manipuleren met relatief kleine investeringen.
  2. Opbouwen van posities: Voordat de eigenlijke “pump” begint, kopen de organisatoren stilletjes grote hoeveelheden van de gekozen munt tegen lage prijzen. Dit gebeurt meestal over een periode om geen vroege prijsstijging te veroorzaken die aandacht kan trekken.
  3. Creëren van hype: Via sociale media, forums, en soms zelfs betaalde advertenties of nepnieuws, beginnen de organisatoren interesse en opwinding rond de munt te creëren. Ze kunnen valse informatie of misleidende voorspellingen gebruiken om de indruk te wekken dat een grote prijsstijging onvermijdelijk is.
  4. De ‘Pump’: Aangemoedigd door de groeiende hype, beginnen andere investeerders de munt te kopen, wat de prijs verder opdrijft. Dit kan een sneeuwbaleffect veroorzaken waarbij de prijsstijging meer kopers aantrekt, vaak geleid door FOMO (Fear of Missing Out).
  5. De ‘Dump’: Zodra de prijs een piekniveau bereikt of de organisatoren besluiten dat het tijd is om winst te nemen, verkopen ze hun posities tegen de opgeblazen prijzen. Dit aanbod kan de markt verzadigen en de prijs drastisch doen dalen.
  6. De nasleep: De plotselinge prijsdaling laat veel laatkomers achter met waardeloze of aanzienlijk gedevalueerde activa. De organisatoren trekken zich terug met hun winst, terwijl de meeste andere deelnemers verliezen lijden.

Dit proces kan variëren in complexiteit en duur, afhankelijk van de betrokkenheid van de organisatoren en de omvang van het schema. Het is belangrijk op te merken dat pump and dump-acties ethisch twijfelachtig zijn en in veel rechtsgebieden als illegaal worden beschouwd, vooral op meer gereguleerde financiële markten.

Voorbeelden Pump & Dumps

Pump and dump-schema’s worden over het algemeen als illegaal beschouwd in gereguleerde financiële markten, zoals de aandelenmarkten, onder de wetten die marktmanipulatie verbieden. In veel landen, waaronder de Verenigde Staten, houdt de Securities and Exchange Commission (SEC) toezicht op de markten en handhaaft strenge regels tegen dergelijke manipulatieve praktijken, die als frauduleus worden beschouwd omdat ze investeerders misleiden over de werkelijke waarde van een activum.

In de wereld van cryptocurrencies is de juridische status wat complexer vanwege de relatief lagere regulering en het internationale karakter van de markten. Hoewel pump and dump-schema’s ethisch twijfelachtig en potentieel schadelijk zijn voor onwetende investeerders, is de handhaving in de crypto-ruimte uitdagender. Dit komt door de decentralisatie, anonimiteit en het ontbreken van een uniforme wereldwijde regelgevende structuur.

Sommige landen en regelgevende instanties beginnen echter specifieke regels en richtlijnen voor cryptocurrencies op te stellen, waardoor de mogelijkheden voor dergelijke manipulatieve praktijken beperkt kunnen worden. Bovendien kunnen acties die duidelijk gericht zijn op misleiding en fraude, ook in de context van crypto, onder bestaande wetten vallen die fraude en financiële misdrijven verbieden.

Investeerders moeten zich bewust zijn van de risico’s en het potentieel voor manipulatie in de crypto-ruimte en voorzichtig te werk gaan, vooral in minder gereguleerde of ondoorzichtige markten.

Zijn Pump & Dumps illegaal of legaal?

Specifieke voorbeelden van pump and dump-schema’s in de crypto-wereld zijn vaak moeilijk te documenteren vanwege de anonimiteit en de vluchtige aard van de markt. Desalniettemin zijn er enkele bekende gevallen die de aandacht hebben getrokken:

  1. BitConnect: Hoewel BitConnect meer wordt beschouwd als een Ponzi-schema, vertoonde het ook kenmerken van een pump and dump. BitConnect beloofde buitengewone rendementen via een leningplatform gebaseerd op hun eigen cryptocurrency. De prijs en populariteit van BitConnect stegen enorm, mede door agressieve marketing en referentiebonussen, voordat het ineenstortte toen regelgevende instanties waarschuwingen uitgaven en het platform sloot, wat resulteerde in enorme verliezen voor veel investeerders.
  2. Centra Tech: Dit bedrijf, gepromoot door beroemdheden, haalde miljoenen dollars op via een ICO (Initial Coin Offering) door valse claims over partnerschappen met grote creditcardmaatschappijen voor een crypto-gebaseerde debitcard. De oprichters werden later gearresteerd voor fraude, en de waarde van de Centra-token stortte in, waardoor investeerders met waardeloze tokens achterbleven.
  3. Altcoins en Social Media Pumps: Er zijn talloze kleinere altcoins (alternatieve cryptocurrencies naast Bitcoin) die het doelwit zijn geworden van pump and dump-schema’s. Deze worden vaak georganiseerd via sociale media, Telegram-groepen, of Discord-servers, waar groepen mensen samenkomen om de prijs van een relatief onbekende of laag volume crypto te ‘pumpen’ voordat ze ‘dumpen’ op nietsvermoedende volgers.

Deze voorbeelden laten zien hoe pump and dump-groepen en individuen misbruik maken van de hype en speculatie in de crypto-markt om snel winst te maken, vaak ten koste van minder ervaren of nietsvermoedende investeerders.